کنترل شوری و تلفات نیترات در زهاب تحت مدیریت سطح ایستابی

Authors

حسین مولوی

مسعود پارسی نژاد

عبدالمجید لیاقت

abstract

زهکشی کنترل شده یکی از راهکارهای کاهش اثرات منفی زیست محیطی سیستم های زهکشی مرسوم است. این تحقیق، به بررسی اثر زهکشی کنترل شده بر روی کیفیت و کمیت زهاب تولیدی و به طور مشخص میزان نمک و نیترات موجود در زهاب و همچنین جذب نیترات توسط ذرت علوفه ای (رقم sc 704) در منطقه کرج با بافت خاک لوم - شنی پرداخته است. سه تیمار در قالب طرح کاملاً تصادفی، شامل دو تیمار کنترل سطح ایستابی در عمق های 40 (cd40) و 60 سانتی متر (cd60) و یک تیمار زهکشی آزاد (fd)، با سه تکرار درنظر گرفته شد. زمان آبیاری باتوجه به تخلیه رطوبتی در تیمار fd به میزان 65 درصد تعیین شد. مقدار آبیاری تمام تیمارها، براساس جبران کمبود رطوبتی برای رسیدن به حد ظرفیت زراعی و با اعمال راندمان کاربرد 70 درصد صورت پذیرفت. فرضیه تحقیق بر این اساس بود که تلفات آبیاری در طول فصل باعث بالا آمدن سطح ایستابی شود، اما نتایج نشان داد که در تیمارهای cd، تلفات 30 درصدی آبیاری در طول دوره اعمال تیمار، به دلیل مصرف مفید گیاه از مقادیر آب نفوذ یافته باعث بالا آمدن سطح ایستابی تا عمق های کنترل موردنظر نشد، لذا بین دو تیمار cd اختلاف معنی داری حاصل نگردید. در تیمار fd، به دلیل فراهم بودن شرایط دفع زهاب، میزان مصرف مفید آب و درنتیجه عملکرد گیاه کاهش یافت. اثر مدیریت سطح ایستابی بر بیلان نیترات و نمک در سطح یک درصد معنی دار بود. حجم زهاب خروجی در تیمار fd معادل 8/34 درصد مقدار آبیاری ناخالص و در تیمارهای زهکشی کنترل شده برابر صفر بود. در تیمار fd، به دلیل وجود شرایط مساعد برای آب شویی و خروج زهاب، مقادیر نمک و نیترات خروجی از طریق زهاب تولیدی، به ترتیب برابر 63 و 8/20 درصد مقدار نمک و نیترات ورودی بود، درحالی که آب شویی نمک و نیترات، در تیمارهای cd به دلیل وجود شرایط کنترل زهاب مشاهده نشد. در پایان دوره کشت، مقادیر اندازه گیری شده بیان گر تجمع بیشتر نیترات در پروفیل خاک تحت تیمار fd بود. این امر بیان گر این واقعیت است که در تیمارهای cd درمقایسه با تیمار fd، جذب نیتروژن گیاه افزایش داشته و عملکرد بالاتر محصول را منتج شده است. همچنین در انتهای فصل رشد اگرچه تجمع نمک بیشتری در پروفیل خاک در تیمارهای cd، به سبب فقدان آب شویی مشاهده شد ولی این امر می تواند با آب شویی املاح در خارج از فصل رشد مدیریت شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مطالعه لایسیمتری تأثیر مدیریت سطح ایستابی بر آبشویی نیترات، فسفات و شوری در زه‌آب در دزفول

امروزه مدیریت سطح ایستابی نقش مهمی در صرفه­جویی آب و اقتصاد کودهای مغذی مانند نیتروژن و فسفر و همچنین بهبود کیفیت آب در پایین­دست ایفا می­کند، ولی استفاده از این روش­ها در مناطق گرم و خشکی مانند خوزستان ممکن است به دلیل تبخیرتعرق زیاد و جریان مویینه­ای ایجاد محدودیت نماید. در این تحقیق به‌وسیله لایسیمترهای پلاستیکی امکان استفاده از روش‌های کنترل سطح ایستابی (زهکشی‌کنترل‌شده و آبیاری ‌زیرزمینی) ...

full text

تأثیر زهکشی کنترل شده بر دبی زهاب، سطح ایستابی و بهره‌وری آب در دشت مغان

امروزه، کارکرد اصلی زهکشی، تنها خروج آب اضافی از نیمرخ خاک نیست، بلکه مدیریت سطح ایستابی نیز به اهداف آن اضافه ‌شده است. زهکشی کنترل‌شده یکی از روش­هایی است که می­تواند چنین هدفی را تحقق بخشد. در این پژوهش، سامانه زهکشی کنترل‌شده در اراضی دشت مغان با هدف کاهش حجم زهاب خروجی، مدیریت بهتر سطح ایستابی و افزایش بهره­وری آب آبیاری در محصولات ذرت و گندم به اجرا در آمد. این بررسی در زمینی به مساحت 40 ...

full text

اثر زهکشی کنترل شده بر شوری و نیترات در زهاب

. نتایج تحقیق نشان داد که در تیمارهای زهکشی کنترل شده با توجه به امکان تأمین رطوبت خاک از طریق نیروی موئینگی، نیاز آبی گیاه به طور کامل تأمین شده و در نتیجه باعث افزایش عملکرد در تیمار cd80 شد. اثر همزمان زهکشی کنترل شده و شوری آب آبیاری نشان داد که شرایط رطوبتی بالاتر در تیمار cd80 اثر تجمع املاح را در مقایسه با شرایط زهکشی بدون کنترل سطح ایستابی تقلیل داد. اما در تیمار cd60 کاهش عملکرد دانه ن...

15 صفحه اول

مطالعه لایسیمتری تاثیرمدیریت سطح ایستابی بر جذب فسفات و شوری موجود در زهاب در اقلیم گرم وخشک دزفول

روش‌های مدیریتی امروزه از کارآمدترین روش‌ها برای افزایش کارایی و بهره‌وری و ایجاد بازدة بیشتر در یک سیستم می‌باشند. کنترل و مدیریت بخش‌های مختلف یک سیستم به‌منظور هدایت آن به سمت ایجاد سیستم بهتر مهم‌ترین وظیفه‌ای است که درکنار طراحی باید به آن پرداخته شود مدیریت سیستم‌های آبیاری و زهکشی بسیار مهم و بسیار تاثیرگذار بر روی قسمت‌های مختلف سیستم نظیر آب، خاک و گیاه بوده و در تولید محصول نقش موثری ...

full text

تعیین زمان بهینه‌ماند در مدیریت سطح ایستابی به منظور کاهش تلفات نیتروژن در اراضی کشاورزی زه‌دار

مدیریت سطح ایستابی یکی از راه‌حل‌های عمده در مدیریت جامع منابع آب معرفی شده است. این روش می‌تواند نقشی مهم در حفظ آب، بالابردن راندمان آبیاری، حفظ مواد غذایی خاک، و در نهایت حفظ کیفیت آب‌های سطحی پایین‌دست و آب‌های زیرزمینی ایفا کند. در این زمینه، مطالعه‌ای آزمایشگاهی دربارة اثر مدیریت سطح ایستابی بر کنترل آب‌شویی و تخلیة نیتروژن در خاک لوم شنی انجام شد. سطح ایستابی در عمق 30 سانتی‌متری از سطح ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مدیریت آب و آبیاری

Publisher: دانشگاه تهران

ISSN 2251-6298

volume 1

issue 1 2011

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023